Güney Kore’deki muhalefet milletvekilleri Perşembe günü yaptığı açıklamada, Başkan Yoon Suk-yul’un sıkıyönetim uygulama konusundaki başarısız girişimi nedeniyle görevden alınıp alınmayacağı konusunda bu hafta başında oy kullanacaklarını söyledi ve polis, ona ve üst düzey bakanlara yönelik ihanet iddialarını araştırdıklarını söyledi.
Yoon’un Salı günü geç saatlerde yaptığı sıkıyönetim ilanı, gücü pekiştirmeyi, siyasi faaliyetleri yasaklamayı ve medyayı sansürlemeyi amaçlıyordu; bu hareket, Güney Kore’nin uluslararası müttefikleri arasında sokak öfkesini ve endişeyi ateşledi.
Yoon, siyasi geleceği için verdiği mücadelenin bir parçası olarak Perşembe günü Savunma Bakanı Kim Young-hyun’un istifasını kabul etti ve halefi olarak Suudi Arabistan büyükelçisi Choi Byung-hyuk’u aday gösterdi.
Bir parti sözcüsü gazetecilere verdiği demeçte, muhalefetteki Demokrat Parti’den milletvekillerinin Yoon’u görevden almak için Cumartesi günü saat 19.00 civarında bir oylama yapmayı planladıklarını söyledi.
Demokrat Parti milletvekili Kim Seung-won daha önce Ulusal Meclis’te şunları söylemişti: “Yoon Suk-yul rejiminin olağanüstü sıkıyönetim ilanı halkımız arasında büyük kafa karışıklığına ve korkuya neden oldu.”
Yoon’un iktidardaki Halkın Gücü Partisi kriz konusunda bölünmüş durumda ancak Yoon’un beş yıllık görev süresinin bitimine iki yıl kala partinin yaşadığı çalkantılar nedeniyle görevden alınmaya karşı çıkacağını söyledi.
Demokrat Parti’nin, tasarının 300 sandalyeli parlamentoda üçte iki çoğunlukla geçmesi için iktidar partisinin 108 milletvekilinden en az sekizinin desteğine ihtiyacı var.
Azil tasarısı onaylanırsa, Güney Kore Anayasa Mahkemesi önerinin kabul edilip edilmeyeceğine karar verecek; bu süreç 180 güne kadar sürebilir.
Yoon’un görevden uzaklaştırılması halinde, Başbakan Han Dak-soo liderliği devralacak.
Yoon’un istifa etmesi veya görevden alınması durumunda 60 gün içinde yeni seçimler yapılacak.
Yetkili, gerçek mermi atılmadığını söyledi
İçişleri Bakanı, üst düzey bir askeri yetkili ve muhalefetin Yoon’u görevden alma talebine göre, Savunma Bakanı Kim, Yoon’a Salı günü sıkıyönetim ilan etmesini tavsiye etmişti.
Savunma Bakan Yardımcısı Kim Seon-ho, Kim’in ayrıca Parlamento’ya asker gönderilmesi emrini de verdiğini söyledi.
Yonha Haber Ajansı, Güney Kore genelkurmay başkanının da istifa teklifinde bulunduğunu bildirdi.
Ulusal Polis Soruşturmaları başkanı parlamento oturumu öncesinde polisin vatana ihanet ve sıkıyönetim ilanıyla ilgili diğer suçları araştırdığını doğruladı. Şikayet bir muhalefet partisi ve aktivistler tarafından sunuldu.
Soruşturmada Yoon, İçişleri Bakanı ve görevden alınan Savunma Bakanı da yer alıyor.
YTN, soruşturmalar devam ederken eski savunma bakanının seyahat yasağıyla karşı karşıya olduğunu söyledi.
Görevden alma planı, Yoon’un sıkıyönetim ilan etmesi ve silahlı kuvvetlerin Seul’deki Ulusal Meclis binasına saldırmaya çalışması, ancak parlamento yardımcılarının onlara yangın söndürücü sıkması üzerine geri çekilmesinden sonraki kaotik bir gecenin ardından geldi.
Sıkıyönetim kuvvetleri komutanı halka karşı ateşli silah kullanma niyetinde olmadığını söylerken, savunma bakan yardımcısı Kim bu güçlere gerçek mühimmat sağlanmadığını söyledi.
Demokrat Parti’den Kim, “Parlamentoyu koruyan kişiler ve yardımcıları bizi vücutlarıyla korudu. Halk kazandı ve şimdi halkı koruma zamanıdır.” dedi.
Pek çok protestocu, Güney Kore’nin savaş sonrası döneminin çoğunu karakterize eden diktatörlüklere ve sıkıyönetimlere dönüşten korktuklarını söyledi.
Protestoculardan Kim Hae-min Perşembe günü parlamentonun önünde düzenlenen bir gösteride, “Çocuklarımın iyiliği için, ne olursa olsun bu sona ermeli” dedi. “1970’lere geri dönemeyiz.”
Kriz küresel finans piyasalarını ve Güney Kore’deki gösterge Kospi endeksini sarstı.
ABD ve Japonya şaşırdı
Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Seul’deki istikrarsızlık ve Kuzey Kore’nin artan militarizmi ışığında “Japonya’daki güvenlik durumunun kökten değişebileceğini” söyledi.
Parlamentoya hitaben yaptığı konuşmada “Güney Kore’ye ne olacak? Çok fazla iç eleştiri ve muhalefet var gibi görünüyor” dedi ve Yoon’un Tokyo ile ilişkileri iyileştirme çabalarının “asla baltalanmaması gerektiğini” ekledi.
Güney’de yaşanan drama Kuzey Kore’den henüz bir tepki gelmedi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Çarşamba günü Reuters’e ABD’nin Yoon’un duyurusu hakkında önceden bilgisi olmadığını söyledi. ABD’nin, 1950-1953 Kore Savaşı’nın mirası olarak Güney Kore’de 28.500 askeri bulunuyor.
ABD Kuvvetleri Kore Komutanı General Paul LaCamera, ABD güçlerini dikkatli olmaları, protestoların yaşandığı bölgelerden kaçınmaları ve “beklenmeyen bir şey” olması durumunda üstlerini seyahat planları konusunda bilgilendirmeleri konusunda uyardı.
Savcı Yoon, 2022’de Güney Kore tarihindeki en yakın başkanlık seçimini kazanarak ekonomi politikası, skandallar ve cinsiyet savaşlarından kaynaklanan bir hoşnutsuzluk dalgasına yol açtı.
Ancak onay oranları aylardır yüzde 20 civarındaydı ve muhalefet Nisan seçimlerinde parlamentodaki sandalyelerin neredeyse üçte ikisini kazandı.
Yoon, kendisini eleştirenleri “komünist, devlet karşıtı totaliter güçler” olarak tanımlayarak Güney Koreliler arasında tedirginlik yarattı. Kasım ayında kendisine ve eşine karşı nüfuz sattığı yönündeki suçlamalara yanıt olarak herhangi bir yanlış yapmadığını reddetti ve aynı zamanda sendikalara karşı sert bir duruş sergiledi.